کرایوتراپی یا سرما درمانی چیست؟

با پیشرفت علم و تکنولوژی همواره برای مشکلات و بیماری ها روش های جدیدی امتحان می شود تا روند بهبود بیماری را افزایش دهد و عوارض درمان را کاهش دهد و یکی از روش های درمان بیماری های پوستی همچون زگیل یا برخی از خال ها یا انواعی از سرطان ها از روش سرما درمانی یا کرایوتراپی استفاده می شود که نام دیگر این روش کرایوسرجی است .

در این روش با استفاده از گاز نیتروژن مایع که تا دمای -196 درجه می تواند برسد و دادن دمای بسیار پایین متناسب با بیماری ، محلی که نیاز به درمان دارد را منجمد می کنند و سپس آن بافت را تخریب می کنند ، این روش چون بدون درد است باعث رضایت بیماران شده است و به علاوه این روش ارزان و آسان هم است به شرطی که بیماری به درستی تشخیص داده شود.

یکی دیگر از موادی که در سرما درمانی استفاده می شود کربن دی اکسید است که تا دمای 78 درجه می تواند کاهش یابد.

کرایوتراپی یا سرما درمانی چگونه انجام می شود؟

این روش معمولا به دو صورت انجام می شود :

در مرحله اول ، محل آسیب دیده مورد سرما قرار می گیرد و منجمد می شود و سپس کم کم به دمای محیط می رسد و در مرحله دوم مجدد منجمد می شود و سلول ها می میرد .

معمولا محلی که به آن گاز مایع ساطع شده است بعد از چند روز دچار کبودی یا تاول پوستی و یا دچار قرمزی می شود .

و در طول مدتی که این بافت در حال تخریب است پوست جدید ایجاد می شود که دیگر در آن مشکلی نیست و سالم است ، البته باید یادآوری کرد که بعضی از بافت ها برای اینکه کاملا به سالمی مطلوب برسند باید چندین مرتبه این فرایند روی آن ها تکرار شود.

چرا پزشکان از روش سرما درمانی یا کرایوتراپی استفاده می کنند ؟

در این روش بیمار نیاز به جراحی ندارد و معمولا سریع بهبودی کامل را دریافت می کند و می تواند بعد از کرایوتراپی به خانه برگردد .

درمان به روش کرایوتراپی تقریبا بدون عارضه بوده و به بافت های اطراف آسیبی وارد نمی شود.

این روش نیاز به دوره نقاهت ندارد به همین دلیل بین بیماران محبوبیت بیشتری دارد ، در ضمن این روش نسبت به سایر روش های جراحی هزینه کمتری دارد .

کرایوتراپی چگونه انجام می شود :

این روش برای درمان دارای سه فاز است.

فاز اول انتقال حرارت نام دارد :

که در این مرحله نیتروژن مایع یا روی محل مورد نظر اسپری می شود و تا دمای -196 سانتی گراد پایین می آید.

فاز دوم در روش سرما درمانی ، تخریب سلولی نام دارد :

که در این مرحله محل مورد نظر که فریز می شود و این فریز شدن به  خاطر شرایط  هیپراسموتیک (فشاری بیشتر از شرایط غشایی ) باعث تخریب سریع سلول می شود .

فاز سوم به فاز التهابی معروف است :

که در این فاز محل فریز شده با قرمزی و التهاب همراه است و این یک روند طبیعی است که به مرور خوب می شود .

نحوه انجام کرایو تراپی :

روش های متنوع و مختلفی برای انجام کرایو تراپی یا سرما درمانی وجود دارد و با توجه به محل آسیب دیده تعیین می شود که چه روشی برای بیمار مناسب است  ولی به طور کلی به دو روش زیر انجام می شود.

کرایوتراپی یا سرما درمانی داخلی :

این روش برای بیماری های درون پوستی مثل تومور یا ضایعات پیش سرطانی کاربرد دارد و با روش کرایو پروب انجام می شود.

کرایوتراپی یا سرما درمانی خارجی :

این روش برای مشکلات روی پوست مثل جوش ها یا زگیل پوستی مناسب است و پزشک با اسپری کرد باعث تخریب ضایعه می شود.

انواع کرایوتراپی ؟

کرایوتراپی به سه روش کرایو تراپی با نیتروژن مایع ، کرایوتراپی با یخ کربن دی اکسید و کرایوتراپی با دستگاه DMEP انجام می شود.

این روش برای چه سرطان هایی کاربرد دارد ؟

برای سرطان استخوان و سرطان دهانه رحم و سرطان پروستات و سرطان کبد مفید است و البته این روش برای سلول های پیش سرطانی در دهانه رحم و سلول های پیش سرطانی یا مراحل اولیه در سرطان پوست کاربرد دارد.

این روش برای چه بیماری های پوستی مناسب است؟

این روش برای قسمت هایی از پوست که تغییر رنگ داده اند مثل لک های ناشی از آفتاب سوختگی مفید است و البته بیماری های مثل کیست ها یا ضایعات توموری خوش خیم یا بیماری هایی مثل زگیل و بعضی از ضایعات عروقی یا برخی ازضایعات ویروسی کاربرد دارد.

عوارض روش کرایوتراپی یا سرمادرمانی :

این روش هم مانند سایر روش های درمانی ، عارضه به همراه دارد هرچند که نسبت به خیلی از روش ها عوارض این روش کمتر است اما با توجه به محلی که سرما درمانی در آن انجام می شود عوارض مختلف و جزئی ممکن است به همراه داشته باشد.

• تورم و عفونت پوستی یا قرمزی در محل تزریق
• ممکن است برای بعضی از افراد با توجه به دفرمه شدن استخوان بر اثر سرما دچار شکستگی استخوان شوند.
• برخی آسیب های عصبی که ممکن است احساس را از موقتا کاهش دهد.
• این روش برای بانوان منع نشده است و مانع از بارداری نمی شود ولی ممکن است گرفتگی های رحمی را به همراه داشته باشد .
• برای سرطان پوست ممکن است پوست متورم شده و دچار التهاب شود و گاهی ممکن است موهای محل درمان از بین برود البته این عوارض دائمی نیستند و مجددا به حالت اولیه بازخواهید گشت.

مراقب های قبل از کرایوتراپی :

قبل از انجام 12 ساعت ناشتا باشید و در صورت استفاده از دارویی خاص حتما به پزشک اطلاع دهید .

مراقبت های بعد از کرایوتراپی :

پانسمان های محل درمان را مرتبا عوض کنید تا دچار عفونت نشوید ، اگر کرایوتراپی داخلی انجام داده باشید ممکن است چند روز کوتاه در بیمارستان بستری شوید .

همچنین بخوانید : فواید یخ درمانی برای پوست 

نتیجه گیری :

در این مقاله به توضیحات لازم برای درمان بیماری های پوستی به روش کرایوتراپی یا سرما درمانی پرداختیم و انواع آن را توضیح دادیم و به عوارض این روش و مراقبت های لازم پرداختیم این روش حداقل درد و حداقل عوارض را نسبت به سایر روش ها داشته است و به همین دلیل بین بیماران پر طرفدار شده است.

برای برخی از موارد مثل سرطان پوست این روش چند بار انجام می شود و یک بار که منجمد می کنند و اجازه می دهند ذوب شود مجدد فرایند انجماد را انجام می دهند تا نتیجه بهتری حاصل شود.