پسوریازیس ( به انگلیسی Psoriasis) یک بیماری پوستی است که با ایجاد لکه‌ها و ضایعات قرمز روی پوست همراه است. این بیماری ممکن است در هر قسمتی از بدن ایجاد شود، اما بیشتر در نواحی مفصلی، مانند زانو، آرنج و پشت، و همچنین در قسمت‌هایی که پوست نازکتر است، مثل صورت، سر و گردن، دستگاه تناسلی و پاها ایجاد میشود.
پسوریازیس نوعی بیماری التهابی است که با افزایش تولید سلول‌های پوستی و سرعت بالای رشد آن‌ها همراه است. علت این بیماری هنوز مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی، محیطی و سیستم ایمنی بدن می‌توانند نقش داشته باشند. علاوه بر لکه‌های قرمز روی پوست، بیماری پسوریازیس میتواند با خارش، خشکی پوست، ترک‌های دردناک و حتی در بعضی موارد درد و تورم مفاصل همراه باشد.
پسوریازیس یک بیماری مزمن است که ممکن است در زمان‌های مختلف عود و و یا کم شود. زیاد و کم شدن بیماری میتواند در پاسخ به عوامل مختلفی اتفاق بیفتد، از جمله استرس، عفونت‌های ریه و گلودرد، آسیب‌های جسمی، مصرف الکل و سیگار و حتی تغییرات جوی باشدو
علاوه بر لکه‌های قرمز روی پوست، پسوریازیس ممکن است با تشکیل خطوط سفید روی ناخن‌ها، ضایعاتی که شبیه جوش‌های زرد رنگ هستند روی پوست و یا تغییرات اندازه و شکل لکه‌های پوستی همراه باشد.
درمان پسوریازیس به صورت شیمیایی، دارویی و تغییر سبک زندگی انجام میشود. درمان‌های شیمیایی مانند کرم‌های کورتیکواستروئیدی و محصولات شستشوی پوست با شامپوهای دارای عناصر ترکیبی مانند سالیسیلیک اسید و کربن زیاد انجام میشود. درمان‌های دارویی مانند مصرف داروهای ضد التهابی، داروهای آنتی بیوتیک و داروهایی که اثرات بر سیستم ایمنی دارند ممکن است برای کنترل بیماری بسیار مؤثر باشند.
همچنین، تغییر سبک زندگی مانند تغییر در رژیم غذایی، ورزش، کاهش استرس و استفاده از روش‌های مدیتیشن و یوگا میتواند به کنترل بیماری کمک کند.
دلایل ایجاد پسوریازیس
هنوز دلایل دقیق ایجاد پسوریازیس مشخص نیست، اما علت اصلی این بیماری به اختلال در سیستم ایمنی بدن برمی‌گردد و یک بیماری خود ایمنی محسوب می شود. در افراد سالم، سلول‌های پوستی در یک فرآیند طبیعی به صورت مرحله‌ای تولید شده و در نهایت به سطح پوست نزدیک می‌شوند و برای جایگزینی سلول‌های پوستی قدیمیتر، به خارج از بدن رانده می‌شوند. اما در بیماران پسوریازیس، سرعت تولید و رشد سلول‌های پوستی بسیار بیشتر از حد طبیعی است، به طوری که سلول‌های جدید پوستی برای جایگزینی سلول‌های قدیمیتر به سطح پوست نزدیک نمی‌شوند و به جای آن، روی پوست تجمع می‌یابند و به صورت لکه‌ها و ضایعات قرمز و سرخ روی پوست به نمایش درمی‌آیند.
عوامل ژنتیکی نیز معمولاً در ایجاد پسوریازیس نقش دارند. بسیاری از افراد با تاریخچه خانوادگی بیماری پسوریازیس، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری هستند. همچنین، عوامل محیطی مانند استرس، عفونت‌های ریه و گلودرد، آسیب‌های جسمی، مصرف الکل و سیگار و حتی تغییرات جوی نیز می‌توانند عواملی باشند که عود و تبعید بیماری پسوریازیس را به دنبال دارند.
نشانه های پسوریازیس
پسوریازیس یک بیماری پوستی مزمن است که با تشکیل ضایعات قرمز و خشک روی پوست همراه است. نشانه‌های پسوریازیس عبارتند از:
1. ضایعات پوستی: ضایعات پوستی در پسوریازیس می‌توانند شامل لکه‌های قرمز، خشک و ترک خورده باشند که معمولاً پوششی از جلد سفیدرنگ با ترک‌های شدید درون آن دارند. ضایعات می‌توانند در هر قسمتی از بدن، از جمله سر، صورت، دست‌ها، پاها، ناحیه‌های تناسلی، کف پا و زیر ناخن‌ها ظاهر شوند.
2. خارش: خارش شدید ممکن است در ناحیه ضایعات پوستی پسوریازیس بوجود آید.
3. سفتی پوست: ضایعات پوستی می‌توانند باعث سفتی پوست در ناحیه مورد تاثیر شوند.
4. ترشحات پوستی: در برخی موارد، پسوریازیس میتواند باعث ترشحات پوستی شدید شود که باعث خارش و تحریک پوست میشود.
5. تغییر رنگ ناخن‌ها: در برخی موارد، پسوریازیس میتواند باعث تغییر رنگ، ضخیم شدن و ترک خوردن ناخن‌ها شود.
6. التهاب مفاصل: در برخی موارد، پسوریازیس میتواند باعث التهاب مفاصل شود که باعث درد و تورم مفاصل میشود.
همچنین بخوانید :سریع ترین راه از بین بردن لک صورت
چه راه‌هایی برای کنترل پسوریازیس وجود دارد؟
کنترل پسوریازیس میتواند با استفاده از چندین روش مختلف انجام شود. این روش‌ها شامل درمان‌های دارویی، شیمیایی و تغییرات سبک زندگی می‌شوند. اینکه کدام روش مناسب فرد هست را پزشک معالج تشخیص می دهد در زیر به برخی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم:
1. درمان‌های دارویی: با تشخیص پزشک داروهای ضد التهابی، داروهای آنتی بیوتیک و داروهایی که اثرات بر سیستم ایمنی دارند، مانند متوتراکسات، آزاتیوپرین، سیکلوسپورین، تاکرولیموس، آدالیموماب، ایتانرسپت و اینفلیکسیماب، برای کنترل بیماری پسوریازیس مورد استفاده قرار می‌گیرند.
2. درمان‌های شیمیایی: کرم‌های کورتیکواستروئیدی، محصولات شستشوی پوست با شامپوهای دارای عناصر ترکیبی مانند سالیسیلیک اسید و کربن زیاد، از جمله درمان‌های شیمیایی هستند که می‌توانند به کنترل بیماری کمک کنند.
3. تغییر سبک زندگی: تغییر در رژیم غذایی، ورزش، کاهش استرس و استفاده از روش‌های مدیتیشن و یوگا میتواند به کنترل بیماری کمک کند. به عنوان مثال، برخی افراد با پسوریازیس موفق به کنترل بیماری خود با تغییر در رژیم غذایی خود شده‌اند.
4. استفاده از نور درمانی: نور درمانی با استفاده از نور مایع، نور UVB، نور PUVA و یا نور LASER، میتواند به کنترل بیماری کمک کند.
5. کاشت سلول‌های بنیادی: در برخی موارد، کاشت سلول‌های بنیادی میتواند به کنترل بیماری کمک کند، اما این روش در حال حاضر در مقیاس بزرگ در دسترس نیست.
راه های درمان پسوریازیس
پسوریازیس یک بیماری پوستی مزمن است که نیاز به درمان مداوم دارد. درمان پسوریازیس میتواند شامل چندین روش مختلف باشد، از جمله:
1. درمان‌های دارویی: داروهای ضد التهابی، داروهای آنتی بیوتیک و داروهایی که اثرات بر سیستم ایمنی دارند، مانند متوتراکسات، آزاتیوپرین، سیکلوسپورین، تاکرولیموس، آدالیموماب، ایتانرسپت و اینفلیکسیماب، برای کنترل بیماری پسوریازیس مورد استفاده قرار می‌گیرند.
2. درمان‌های شیمیایی: کرم‌های کورتیکواستروئیدی، محصولات شستشوی پوست با شامپوهای دارای عناصر ترکیبی مانند سالیسیلیک اسید و کربن زیاد، از جمله درمان‌های شیمیایی هستند که می‌توانند به کنترل بیماری کمک کنند.
3. تغییر سبک زندگی: تغییر در رژیم غذایی، ورزش، کاهش استرس و استفاده از روش‌های مدیتیشن و یوگا میتواند به کنترل بیماری کمک کند. به عنوان مثال، برخی افراد با پسوریازیس موفق به کنترل بیماری خود با تغییر در رژیم غذایی خود شده‌اند.
4. استفاده از نور درمانی: نور درمانی با استفاده از نور مایع، نور UVB، نور PUVA و یا نور LASER، میتواند به کنترل بیماری کمک کند.
5. کاشت سلول‌های بنیادی: در برخی موارد، کاشت سلول‌های بنیادی میتواند به کنترل بیماری کمک کند، اما این روش در حال حاضر در مقیاس بزرگ در دسترس نیست.
با توجه به اینکه هر بیمار پسوریازیس نیاز به درمان مخصوص به خود دارد، از آنجا که درمان باید به صورت شخصی‌سازی شده باشد، بهتر است با پزشک خود در مورد درمان مناسب برای خود صحبت کنید.
همچنین بخوانید : پماد کلسیپوتریول : موارد مصرف ، نحوه مصرف و عوارض شایع
تغییر در رژیم غذایی میتواند بهبودی در پسوریازیس
بله، تغییر در رژیم غذایی میتواند بهبودی در پسوریازیس را به همراه داشته باشد. در واقع، برخی مطالعات نشان داده‌اند که بعضی از مواد غذایی می‌توانند عوارض پسوریازیس را تشدید کنند و برخی دیگر می‌توانند به کنترل بیماری کمک کنند.
به عنوان مثال، مصرف مواد غذایی حاوی گلوتن و شیر، میتواند عوارض پسوریازیس را تشدید کند، بنابراین، ممکن است برای برخی افراد با پسوریازیس که حساسیت به گلوتن دارند، رژیم غذایی بدون گلوتن مفید باشد. همچنین، برخی مواد غذایی مانند ماهی چرب، روغن ماهی، زعفران و آووکادو، به دلیل حاوی اسیدهای چرب امگا-3، می‌توانند به کنترل التهاب و عوارض پسوریازیس کمک کنند.
در کل، تغییر در رژیم غذایی در کنار سایر درمان‌های پسوریازیس میتواند بهبودی در بیماری را به همراه داشته باشد. با این حال، بهتر است با پزشک خود در مورد تغییرات ممکن در رژیم غذایی و یا مکمل‌های غذایی مفید برای بیماری خود صحبت کنید.
آیا پسوریازیس به دیگران منتقل میشود؟
نه، پسوریازیس یک بیماری ناشی از نقص ایمنی بدن است و به صورت مستقیم از یک فرد به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. بنابراین، شما نمی‌توانید از یک فرد دیگر پسوریازیس بگیرید یا به فرد دیگری بدهید.
با این حال، پسوریازیس میتواند به دلایلی مانند تماس با پوست داغ، آسیب دیدن پوست و یا استفاده از وسایل شخصی آلوده به باکتری‌ها و ویروس‌ها، به عنوان مثال در مراکز ورزشی یا استخرها، منتقل شود. به همین دلیل، بهتر است از به اشتراک گذاشتن لوازم شخصی، مانند حوله، لباس یا توپ تنیس، پرهیز کنید.
در کل، پسوریازیس یک بیماری غیرعفونی است و معمولاً از طریق تماس با فرد بیمار نمی‌تواند منتقل شود، اما بهتر است از تماس با پوست آسیب دیده و یا لوازم شخصی اشتراکی با فردی که مبتلا به پسوریازیس است، پرهیز کنید.
